Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου 2012

Ελληνική Αποκριά




  Κάθε χρόνο τέτοια εποχή, η υπέροχη παράδοση του τόπου μας ξαναζωντανεύει και μας αποκαλύπτει έθιμα που μας γυρνούν σε παλιότερες μαγκανίες ευλογίας της γης και της γονιμότητας. Στα χωριουδάκια της Μεσσηνίας που περιηγηθήκαμε, τη Βλαχάβα, το Μαλακάσι, την Πουλού, το Λιόπρασο και τον Παπαδόκαμπο, αναβιώνει το έθιμο των Κουρμπανιών. Η Παναγιά η Πουλού ευλογεί τη σπορά και οι νέοι (τα Κουρμπάνια) που θα σπείρουν το στάρι, γονατίζουν στο χωράφι και πισθάγκωνα δεμένοι σκάβουν με τα δόντια τους μέσα στο χώμα, ψάχνοντας το κρυμμένο δόντι του γαϊδάρου. Οι κυρίες της εκκλησίας αποβραδίς το έχουν θάψει στο χώμα. Ό,ποιο Κουρμπάνι (αγόρι) το βρει, θεωρείται ότι θα έχει καλή σοδειά, οπότε μεγάλο πανηγύρι ξεκινά, με τη γηραιότερη γυναίκα του χωριού να ανταμείβει συμβολικά το νικητή, προσφέροντας του το γκάρκανο, ένα βραστό αυγό που φέρνει από το σπίτι της.

  Ο συμβολισμός των παραπάνω βρίσκεται ανάμεσα σε ένα σωρό υποθέσεις, όλες μαγευτικά μπερδεμένες και γλυκά ανεξήγητες. Το γκάργκανο, λέει, συμβολίζει τη νέα ζωή που προσφέρεται από την ώριμη εκδήλωσή της, με άλλα λόγια, το ωάριο της γριάς κηρύσσει την αναγέννηση της φύσης. Το δόντι του γαϊδουριού συμβολίζει το αλέτρι που μπαίνει βαθειά στη γης και τη σκάφτει. Το γαϊδούρι είναι το ζώο που ακούραστα και χωρίς παράπονο σέρνει το αλέτρι. Ένα γερό δόντι γαϊδουριού σημαίνει καλός σπόρος στη γή. Κάπως έτσι προέκυψε και το παραδοσιακό τραγούδι που φωνάζουν οι νέοι γύρω απ' τη γριά, μετά το πέρας του εθίμου.

Γερό το δόντι, Προύχοντα
της πέτρας καραβούνι
γυρόβολο, τριόβολο
και στάρι φυτρωμένο
να δώσω στη γριά να πιει
το δόντι να αλέσει.
Τον Κύριο δοξάζουμε
Κυρά που τον κρατάει.


  Συχνά δε, τα τελευταία χρόνια ακολουθεί γαϊδουροδρομία, πάλη, καθώς και η περιφορά του “Μπέη” ή “Τζάρου”, όπου κατά τη διάρκειά της, ο πιο πλακατζής του χωριού, προξενεύει τους συγχωριανούς του, καταπώς του 'ρχεται στο μυαλό του, σκανδαλίζοντας με χιούμορ τους κατοίκους του χωριού, κάνοντάς τους να ξεχάσουν τα βάσανά τους για όλο τον υπόλοιπο χρόνο.

  Βέβαια, η Αποκριά των Ελλήνων, δεν στέκεται μόνο στην παράδοση, καθώς πολυάριθμα καρναβάλια σε διάφορες πόλεις έρχονται να μας προσφέρουν μια γεύση από Βραζιλία, με προεξάρχον το διεθνούς φήμης Καρναβάλι της Πάτρας, το οποίο μπορούμε με σιγουριά να πούμε ότι είναι εφάμιλλο (εαν όχι καλύτερο) των ανώτερων ευρωπαϊκών.